Μετά από μια φυσική ή άλλη καταστροφή, μια τοπική κοινωνία με κύριο οδηγό της τον επικεφαλής του ανώτατου τοπικού αξιώματος, δηλαδή τον δήμαρχο, οφείλει να ξεκινάει μια μεγάλη συζήτηση που θα περιλαμβάνει τι έγινε ή τι δεν έγινε σωστά και με βάση τους υπάρχοντες σχεδιασμούς, όσο και το τι πρέπει να γίνει στο επίπεδο της πρόληψης, προκειμένου να μειώνονται όσο το δυνατό περισσότερο οι πιθανότητες για επόμενη μελλοντική εκδήλωση της καταστροφής.
Η πόλη μας βίωσε μια μεγάλη φυσική καταστροφή, την 3η σε διάστημα 4 ετών. Δυο εξ αυτών ήταν μεγάλες δασικές πυρκαγιές που κατέκαψαν τεράστιες εκτάσεις παρθένου δάσους, μοναδικού πνεύμονα της περιοχής μας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής της δυτικής Αττικής.
Για την αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών, ο δήμος μας διαθέτει εδώ και 9 μήνες, ψηφισμένο από το Δημοτικό Συμβούλιο, το σχέδιο «ΙΟΛΑΟΣ», σύμφωνα με τις οδηγίες της Πολιτικής Προστασίας, προσαρμοσμένο στις τοπικές ανάγκες. Μετά την τεράστια δασική πυρκαγιά, θα έπρεπε καταρχάς να θέσουμε σε ανάλυση το σχέδιο αυτό προκειμένου να δούμε αν όντως λειτούργησε, αν υπήρχαν ελλείψεις στον σχεδιασμό αυτό που σε επίπεδο εφαρμογής έγιναν ορατές, αν οι υπεύθυνοι που συμμετέχουν σε αυτό ενήργησαν σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, ή ακόμα, αν τα προβλεπόμενα είναι ανεπαρκή.
Αφού λοιπόν θα θέταμε σε κρίση το σχέδιο αυτό, με τη βοήθεια ειδικών, θα έπρεπε να ασχοληθούμε και με τη δεύτερη πλευρά της φυσικής καταστροφής. Αυτή της πρόληψης για την αποτροπή της στο μέλλον. Καθώς η εκδήλωση μιας πυρκαγιάς είναι αποτέλεσμα τόσο τυχαίων παραγόντων όσο και κακόβουλης ανθρώπινης παρέμβασης, δηλαδή παράγοντες που δεν μπορούμε να ελέγξουμε και μπορούν ανά πάσα ώρα και στιγμή να εκδηλωθούν, η πρόληψη και ο σχεδιασμός των ενεργειών πρόληψης στο μέτρο που είναι δυνατό από την πλευρά μας, πρέπει να μπουν σε πρώτη προτεραιότητα. Είναι όμως ο σχεδιασμός πρόληψης εφικτός από την πλευρά της τοπική αυτοδιοίκησης;
Μια από τις συνήθεις απαντήσεις των εμπλεκόμενων στην διοίκηση ενός δήμου είναι ότι ο δήμος δεν είναι υπεύθυνος για την διαχείριση των δασών. Αυτό είναι καταρχήν αλήθεια, αλλά όχι η πλήρης αλήθεια. Στο δημοτικό συμβούλιο της 27ης Μαΐου για την καταστροφική πυρκαγιά, προσκόμισα 2 αποφάσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος, με τις οποίες δίνει τη δυνατότητα στου δήμους να εκτελούν είτε μεγάλα έργα δασοπροστασίας μέσω προγραμματικών συμβάσεων με τις Περιφέρειες, είτε μικρά έργα πρόληψης με απλό αίτημα στο Δασαρχείο και περιγραφή των προτεινόμενων ενεργειών.
Δεν γνωρίζω αν η παρούσα διοίκηση του δήμου γνώριζε την ύπαρξη των δύο αυτών νομικών εργαλείων για τη λήψη μέτρων πρόληψης και προστασίας. Τόσο οι δηλώσεις του Δημάρχου, καθώς και των αντιδημάρχων ήταν στο πνεύμα της μη δράσης, της αποποίησης ευθυνών και της αναζήτησης «αποδιοπομπαίων τράγων» σε πρόσωπα άσχετα με την πυρκαγιά, μόνο και μόνο να ικανοποιήσουν το λαϊκό αίσθημα και όχι να μιλήσουν σοβαρά για την καταστροφή.
Μάλιστα ο υπεύθυνος αντιδήμαρχος δήλωσε στα τοπικά μέσα ότι: «Η προστασία του δάσους εξαρτάται από αυτούς που βάζουν τις φωτιές, όχι από τον Δήμο». Μια τέτοια δήλωση είναι τουλάχιστον προκλητική για τη διοίκηση και είναι ενδεικτική του πνεύματος αποποίησης ευθυνών που τη διακατέχει και όχι της πραγματικής επίλυσης των θεμάτων που την αφορούν.
Αντίθετα από αυτή την άποψη, κατέθεσα στο δημοτικό συμβούλιο συγκεκριμένη πρόταση βασισμένη στις παραπάνω νομικές δυνατότητες που δίνει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και που γνωστοποίησα στα πρακτικά, προκειμένου να διασφαλισθεί η ετοιμότητα του Δήμου σε νέα φαινόμενα. Η πρόταση αυτή αφορά τη σύσταση συγκεκριμένου φορέα στον οποίο θα συμμετέχει ο δήμος, οι επικεφαλής των δημοτικών παρατάξεων, εκπρόσωποι των εθελοντικών φορέων, πανεπιστημιακοί φορείς και εκπρόσωποι πολιτών.
Αντικείμενο του θα είναι η Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Δασών σύμφωνα με την επιστήμη και τις βέλτιστες πρακτικές από τη διεθνή εμπειρία. Το πλάνο διαχείρισης που θα εκπονεί ο Οργανισμός αυτός, θα το εκτελεί ο Δήμος δεσμεύοντας προϋπολογισμό, οποίος μπορεί να βρεθεί με ορθότερη διαχείριση και προτεραιοποίηση αναγκών. Και η διαχείριση του περιβάλλοντος μας πρέπει να τύχει ύψιστης προτεραιοποίησης, διότι είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ίδια μας τη ζωή.
Μπορεί η διαχείριση των δασών να είναι ευθύνη πρωτίστως ανώτερων διοικητικά δομών του κράτους, όμως αυτό δε σημαίνει ότι δεν μπορούμε, αν θέλουμε, να έχουμε και μερίδιο της προστασίας στα χέρια μας προκειμένου να μην εξαρτόμαστε μόνον από κακούς σχεδιασμούς και αστοχίες από το κεντρικό κράτος και την εκάστοτε κυβέρνηση.
Δημήτρης Γεωργακής
Δημοτικός σύμβουλος
Τώρα Μέγαρα – Νέα Πέραμος.
