Τοπική αυτοδιοίκηση και αμεσοδημοκρατία

Τοπική αυτοδιοίκηση και αμεσοδημοκρατία. Ήρθε η ώρα να «Ορίσουμε» όλοι μαζί το μέλλον του τόπου μας.

Ο όρος αμεσοδημοκρατία αναφέρεται στην διαδικασία κατά την οποία οι πολίτες αποτελούν δομικά διοικητικά συστατικά και έχουν άμεση επαφή με τα κέντρα λήψης των αποφάσεων.

Η διάχυση της εξουσίας, από την κεντρική κυβέρνηση μέχρι την τοπική αυτοδιοίκηση, είναι μια διαδικασία για να μπορούν να παρθούν στοχευμένες αποφάσεις για θέματα που αφορούν τις τοπικές κοινωνίες, που έχουν εκ των πραγμάτων διαφορετικές ανάγκες και προβλήματα.

Η αρχή έγινε, το 2010, με την προσπάθεια για την δημιουργία μιας νέας αρχιτεκτονικής της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης μέσα από το «πρόγραμμα Καλλικράτης». Ακολούθησε, το 2018, το «πρόγραμμα Κλεισθένης». Μια ακόμα προσπάθεια για μια μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με εμβάθυνση της Δημοκρατίας, ενίσχυση της συμμετοχής και βελτίωση της οικονομικής και αναπτυξιακής λειτουργίας των Ο.Τ.Α. Ανεξάρτητα με τον αν κάποιος συμφωνεί ή όχι με τις μεταρρυθμίσεις αυτές, αποτελούν μια προσπάθεια απόδοσης περισσότερων αρμοδιοτήτων στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Δυστυχώς αυτό δεν συνοδεύεται από την ανάλογη απόδοση πόρων, αλλά αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα. Όλοι εμείς, στον συνδυασμό «ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ», πιστεύουμε ότι ένας σύγχρονος Δήμος πρέπει να χρησιμοποιεί όλα τα εργαλεία που του δίνονται ούτως ώστε να λειτουργεί «αμεσοδημοκρατικά».

Να προτρέπει τους δημότες να συμμετέχουν ενεργά στην λήψη των αποφάσεων και στην προτεραιοποίηση των αναγκών. Και βέβαια να αφουγκράζεται και να αξιολογεί τις προτάσεις τους. Ο πολιτικός λόγος, πρωτίστως ο προεκλογικός, πρέπει να περιέχει κατάθεση εφικτών λύσεων και όχι ευχολόγια.

Εμείς έχουμε συγκεκριμένο σχέδιο για το πως μπορούμε να ενεργοποιήσουμε τους συνδημότες μας. Η αναβάθμιση του ρόλου των Συμβουλίων των Δημοτικών Κοινοτήτων αποτελεί προτεραιότητά μας. Η εκχώρηση αρμοδιοτήτων από το Δημοτικό Συμβούλιο προς τα συμβούλια αυτά είναι η αρχή για την διάχυση, προς τα κάτω, της «εξουσίας». Άλλωστε η σταδιακή μετακίνηση αρμοδιοτήτων προς τους μικρότερους «διοικητικούς σχηματισμούς» αποτελούσε πάγιο αίτημα των ανθρώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Η διαδικασία αυτή πρέπει να ακολουθηθεί και τώρα με την ενίσχυση του ρόλου των συμβουλίων των Δημοτικών κοινοτήτων. Τα συμβούλια αυτά έχουν υποχρέωση να απευθύνονται, άμεσα, στους κάτοικους των κοινοτήτων. Έχουν την υποχρέωση να διενεργούν λαϊκές συνελεύσεις τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο. Και οι συνελεύσεις αυτές μπορούν να γίνουν σε επίπεδο κοινότητας αλλά και σε μικρότερα, χωροταξικά, επίπεδα ακόμα και σε επίπεδο γειτονιάς.

Πρέπει να δώσουμε το δικαίωμα στους δημότες, που το επιθυμούν, να μιλήσουν για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή τους και να καταθέσουν τις προτάσεις τους για τον τρόπο που μπορούν να αντιμετωπιστούν.

Πρέπει να ακούσουμε τις προτάσεις τους για το πως μπορούμε να αναβαθμίσουμε και να ομορφύνουμε τις γειτονιές τους. Στη συνέχεια οι προτάσεις αυτές πρέπει να μετασχηματίζονται στις προτάσεις που καταθέτουν τα Συμβούλια των Δημοτικών κοινοτήτων για το πρόγραμμα εκτελεστέων έργων του Δήμου.

Με τον τρόπο αυτό στο πρόγραμμα εκτελεστέων έργων, εκτός από τα έργα που αφορούν το σύνολο του Δήμου, τις προτάσεις φορέων και συλλογικοτήτων, θα εμπεριέχονται και παρεμβάσεις τοπικού χαρακτήρα που θα καλύπτουν τις ανάγκες που οι ίδιοι οι δημότες έχουν αναδείξει.

Οι δημότες θα έχουν την ευκαιρία στην ετήσια λογοδοσία της διοίκησης να ρωτήσουν για τα ζητήματα που ανέδειξαν και να μάθουν για την πορεία και την εξέλιξη των προτάσεων τους σε σχέση με τον σχεδιασμό της διοίκησης και την προτεραιοποίηση των έργων του Δήμου. Αυτό το μοντέλο μπορεί να αποτελέσει μια μορφή αμεσοδημοκρατίας. Και αυτό είναι ένα απαραίτητο συστατικό για να πορευτούμε, δημιουργώντας όλοι μαζί, έναν σύγχρονο Δήμο. Ξέρουμε ότι η αλλαγή της νοοτροπίας και η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των δημοτών, προς την διοίκηση του Δήμου, θα χρειαστούν χρόνο.

Πιστεύουμε όμως ότι οι «ανοικτές πόρτες» και η πραγματική δυνατότητα που θα τους δοθεί να συμμετέχουν στη λήψη των αποφάσεων θα τους κάνει να καταλάβουν ότι «ουτοπία δεν είναι να πιστεύεις ότι τα πράγματα μπορούν ν΄ αλλάξουν, αλλά ότι μπορούν να μείνουν ίδια».

Πιστεύω, ακράδαντα, ότι οι εποχές του «φωτεινού παντογνώστη» ή των «συμβουλίων των σοφών» που μόνο αυτοί ξέρουν τι πρέπει να γίνει «για μας, χωρίς εμάς», πέρασαν ανεπιστρεπτί. Το μοντέλο της διοίκησης από ανθρώπους που σχεδιάζουν και αποφασίζουν επειδή αυτοί κατέχουν την «απόλυτη γνώση» οδηγεί σε αυτό που όλοι βιώνουμε σήμερα.

Είναι άμεση ανάγκη ο Δήμος να αλλάξει μοντέλο διοίκησης. Ο συλλογικός τρόπος διοίκησης, η συνεχής ανοικτή διαβούλευση με φορείς και συλλογικότητες, και η ενσωμάτωση των καταγεγραμμένων, από τους δημότες, αναγκών είναι η λύση για ένα Δήμο που θα πορεύεται με αξιοπρέπεια και θα μπορεί να προσφέρει σε όλους τους δημότες του το επίπεδο ζωής που τους αξίζει.

Ας πούμε σε όλους αυτούς που ξέρουν ή που ήξεραν αλλά δε μπορέσαν, ότι το μοντέλο που προτείνουν είναι παρωχημένο, δοκιμασμένο και αποτυχημένο. Ας επιλέξουμε λοιπόν τους ανθρώπους που θέλουν να συνδιοικήσουν, μαζί με τους δημότες για τους δημότες. Ας δώσουμε στους εαυτούς μας την ευκαιρία να συνδιαμορφώσουμε το μέλλον του τόπου μας. Ας γίνουμε η μεγάλη αλλαγή που θέλουμε για το μέλλον μας και το μέλλον των επόμενων γενιών.

Σπύρος Κουντεμάνης Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος «Ορίζοντες»