Ταυτόχρονα, η τοπική αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από μια ιδιότυπη «ομηρία» όσον αφορά στις αρμοδιότητες και τους διαθέσιμους πόρους της. Με τους ισχύοντες νόμους το εύρος των αρμοδιοτήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης, για μια σειρά από θέματα αμιγώς τοπικής ισχύος, έχει σαφώς ενισχυθεί.
Θέματα όπως η κοινωνική μέριμνα, η οικοδομική δραστηριότητα, η αδειοδότηση των επιχειρήσεων, οι αναπτυξιακές δράσεις, η προστασία του περιβάλλοντος, η ανάπτυξη του πολιτισμού, η πολιτική προστασία και άλλα, βρίσκονται στα χέρια των αιρετών προκειμένου να υλοποιηθούν προς όφελος του της τοπικής κοινωνίας. Την ίδια στιγμή όμως, η κεντρική κυβέρνηση αποφασίζει για την κατανομή των πόρων που έχει στη διάθεση της η εκάστοτε δημοτική αρχή, όπως είναι οι οικονομικοί και ανθρώπινοι πόροι, μέσω της κατανομής τους από τον κρατικό προϋπολογισμό και της δυνατότητας προσλήψεων που επίσης ελέγχεται κεντρικά.
Είναι δημοκρατική ανάγκη να αναγνωρίσουμε ότι όλα τα μέλη μιας κοινωνίας, απλοί πολίτες αλλά και αυτοί που επιζητούν να διοικήσουν, ξεκινούν από την ίδια αφετηρία ανιδιοτελούς κοινωνικής προσφοράς. Έτσι κατά τη διάρκεια μιας προεκλογικής διαδικασίας, όλοι οι υποψήφιοι μιλούν για την πρόοδο της κοινωνίας, όλοι μιλούν για την οικονομική ανάπτυξη της πόλης, όλοι μιλούν για την ασφάλεια στην καθημερινή διαβίωση, ή την καθαριότητα και την ορθή διαχείριση του περιβάλλοντος. Όλοι ζούμε στις ίδιες δημόσιες συνθήκες και θα ήταν θεμελιωδώς βλακώδες αν κάποιος θα ήθελε να διοικήσει εναντίον των συμφερόντων της πόλης του, γιατί αυτομάτως στρέφεται εναντίον των δικών του συμφερόντων.
Η παραπάνω παραδοχή θα μπορούσε να πει κανείς ότι εξασφαλίζει την ομαλότητα ενός τόπου και τη μακροπρόθεσμη πορεία προς την πρόοδο και την ευημερία.
Γιατί βλέπουμε όμως ότι δεν συμβαίνει αυτό τελικά και ένας τόπος όπως ο δικός μας μένει στάσιμος ή χρεωκοπημένος (όχι μόνο με την οικονομική έννοια του όρου, αλλά και ευρύτερα – κοινωνικά, περιβαλλοντικά κ.α.);
Η εξήγηση είναι απλή. Όσο και αν όλοι οι επίδοξοι «ηγέτες» ενός τόπου επιθυμούν την πρόοδο του, τόσο δεν είναι το ίδιο ικανοί να την επιτύχουν. Στο σήμερα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα δεδομένα, η ικανότητα αυτή συνοψίζεται σε 2 χαρακτηριστικά. Το πρώτο είναι η – απόλυτης σημασίας-ικανότητα διαχείρισης των διαθέσιμων οικονομικών πόρων. Η ικανότητα αυτή προϋποθέτει κυρίως εξειδικευμένες γνώσεις αλλά ταυτόχρονα και …φαντασία. Η ικανότητα θα δώσει τη δυνατότητα για την ορθή διαχείριση των διαθέσιμων ποσών με τρόπο τέτοιο που θα έχουν το μεγαλύτερο δυνατό αντίκτυπο χωρίς σπατάλες. Η φαντασία απ’ την άλλη, θα ανοίξει δρόμους για την υλοποίηση έργων και δράσεων που μπορεί να δείχνουν αδύνατα να υλοποιηθούν, αλλά με τις τεχνολογικές δυνατότητες και την συμβολή του ιδιωτικού τομέα, μπορούν να γίνουν πραγματικότητα. Η φαντασία όμως, όπως συμβαίνει και στην τέχνη, δεν είναι προϊόν επιφοίτησης. Είναι αμιγώς προϊόν σκληρής προσωπικής διαδικασίας παιδείας. Μια παιδείας ευρείας που μέσω αυτής κανείς έχει τις αισθήσεις του ανοιχτές στο τι συμβαίνει σε άλλους τόπους γεωγραφικά και πώς η τεχνολογία εξελίσσεται προς όφελος του πολίτη.
Στην περίπτωση του δήμου μας (όπως και της πλειονότητας των δήμων της Ελλάδας) στο παρελθόν έως σήμερα, η οικονομική διοίκηση βασίστηκε, δυστυχώς, στην απλή διαδικαστική διαχείριση του προϋπολογισμού (στο κατεξοχήν εργαλείο πολιτικής και διοίκησης στα δημόσια οικονομικά). Μέχρι το πρόσφατο παρελθόν, όπου, επιτέλους, μπήκαν όρια στην κατάρτιση ενός προϋπολογισμού, η οικονομική διαχείριση βασιζόταν σε υπερβολικά διογκωμένους πλασματικούς προϋπολογισμούς οι οποίοι δεν παρείχαν καμία ουσιαστική διοικητική πληροφόρηση, ενώ παρείχαν την ευκολία της κατασπατάλησης του δημόσιου χρήματος (των χρημάτων του καθενός από εμάς), αφού ήταν φύσει αδύνατος ο έλεγχος του ύψους και της αναγκαιότητας κάποιας δαπάνης. Μόνο τα τεχνικά έργα υποδομών, ήταν αυτά που προϋπέθεταν κάποιο είδος ελέγχου καθώς τα περισσότερα ήταν χρηματοδοτούμενα είτε από εθνικούς είτε από ευρωπαϊκούς πόρους.
Είναι αμφίβολο αν ποτέ έγινε πραγματική ανάλυση των οικονομικών δεδομένων προκειμένου να ασκηθεί ουσιαστική και δημιουργική πολιτική, όπως, ποια είναι τα ανελαστικά έσοδα μας, ποια τα ανελαστικά έξοδα, πως τα ελαστικά έξοδα θα μπορούσαν να αποφέρουν τη μεγαλύτερη χρησιμότητα στους δημότες και άλλα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον τελευταίο προϋπολογισμό του Δήμου Μεγάρων ότι, τα βασικά ανελαστικά έξοδα του Δήμου δεν καλύπτονται από τα βασικά ανελαστικά έσοδα. Αυτό σημαίνει ότι καταρτίζεται ένας προϋπολογισμός που δεν έχει εξασφαλισμένα έσοδα ούτε για να καλύψει την ανελαστική λειτουργία του.
Παρόλα αυτά, δημιουργήθηκε ένας προϋπολογισμός που δεν μπορεί να προσφέρει απολύτως τίποτα προς τους δημότες. Η υλοποίηση έργων που έχουν χρηματοδοτηθεί από την Περιφέρεια και το κεντρικό κράτος και που αφορούν έκτακτες ενισχύσεις λόγω των φυσικών καταστροφών δεν είναι υλοποίηση σοβαρού αναπτυξιακού έργου.
Στην περίπτωση αυτή, είναι προφανές ότι δεν χρειάζεται να εκλέγουμε κάποιον να μας διοικήσει προσφέροντας τις εξαιρετικές του ικανότητες ή τις πρωτοποριακές ιδέες του, αλλά να προσλαμβάνουμε ύστερα από δημόσια ακρόαση παρουσία όλων των πολιτών, έναν διαχειριστή των ποσών αυτών.
Η διοίκηση σήμερα δεν είναι μια τυποποιημένη διαδικασία που βασίζεται στην αντιγραφή παγιωμένων πρακτικών και υπόθεση ενός. Είναι μια ζωντανή επιστήμη που απαιτεί γνώσεις, έρευνα, διάθεση για καινοτομία και κυρίως απαιτεί από τους διοικούντες διάθεση για συλλογικότητα προκειμένου λαμβάνοντες οι όσο το δυνατό επωφελείς αποφάσεις.
Ο συνδυασμός «Τώρα», με την εμπειρία των στελεχών του και τις γνώσεις στα ειδικά αντικείμενα της διοίκησης, της οικονομίας και των τεχνικών έργων, έχει διαμορφώσει το πλαίσιο βάσει του οποίου μπορεί να διαχειριστεί τους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους. Το σχέδιο μας δεν μένει στην απλή διαχειριστική λογική, αλλά έχει προοπτική ανακατανομής των πόρων έτσι ώστε να γεννηθούν τόσο οι οικονομικές όσο και οι λειτουργικές δυνατότητες του δήμου Μεγάρων και Νέας Περάμου, των περιοχών της Κινέτας και Αλεποχωρίου και να παραχθεί έργο ουσίας και να ξεφύγουμε από το τέλμα.
Δημήτρης Γεωργακής
Λογιστής – Οικονομολόγος, MBA
Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος
Τώρα Μέγαρα – Νέα Πέραμος
