Βρίσκω την ευκαιρία, με βάση την εμπειρία μου και τα γεγονότα της καταστροφικής πυρκαγιάς που έζησα από κοντά να καταγράψω κάποιες καταστάσεις και να προτείνω δράσεις που πιθανά να βοηθήσουν στο μέλλον.
Ζούμε σε μια κατάσταση η οποία διαιωνίζεται εδώ και δεκαετίες, αποτέλεσμα της ομερτάς, της ασυδοσίας, της αυθαιρεσίας και της ανοχής.
Πολλοί είναι οι παράγοντες που συνέβαλλαν στην καταστροφή. Καταγράφω τους βασικότερους με την ελπίδα ότι θα ευαισθητοποιηθούν οι αρμόδιοι έτσι ώστε να μην ξαναδούμε στο μέλλον τις εικόνες αυτών των ημερών.
Δασικοί χάρτες και Κτηματολόγιο.
Η κατάρτιση των Δασικών Χαρτών έχει ως αντικείμενο την οριοθέτηση και καταγραφή των δασών και δασικών εκτάσεων, που διέπονται από το ειδικό προστατευτικό πλαίσιο των διατάξεων της δασικής νομοθεσίας, κατά τρόπο ακριβή, διαφανή και οριστικό.
Μόλις για το 54% της χώρας έχουν αναρτηθεί δασικοί χάρτες. Τεράστια καθυστέρηση για μια ευρωπαϊκή χώρα η οποία δεν έχει καταγράψει τον δασικό της πλούτο, μολονότι έχουν δοθεί εκατομμύρια ευρώ από την Ε.Ε για το πρότζεκτ αυτό.
Στη περιοχή μας η καθυστέρηση είναι μεγαλύτερη. Δεν έχουν ακόμη αναρτηθεί δασικοί χάρτες. Πρόσφατα έγινε διαγωνισμός για την επικαιροποίηση των δασικών χαρτών.
Οι καθυστερήσεις αυτές έδωσαν ευκαιρία σε καταπατητές και αυθαιρεσίες να δράσουν.
Ενώ τυπικά δεν υπάρχει διαδικασία ελέγχου.
Παράνομες αδειοδοτήσεις κατασκευών.
Στην περιοχή Κινέττας και Αλεποχωρίου εκτός από τα «τυπικά» αυθαίρετα έχουν εκδοθεί εκατοντάδες άδειες για ανέγερση ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΑΠΟΘΗΚΩΝ!!! μέσα σε δασικές περιοχές κυρίως σε Πανόραμα, Γαλήνη και Αλεποχώρι.
Εννοείται ότι τελικά ποτέ δεν έγιναν αποθήκες αλλά κατοικίες. Όλα αυτά με την συμβολή του ιδιοκτήτη, του μηχανικού, της πολεοδομίας, της αστυνομίας και του δασαρχείου. Ας αφήσουμε την ΔΕΗ που έδινε ρεύμα για όλα τα αυθαίρετα.
Πρόσβαση-Αντιπυρικές ζώνες
Βασικός παράγων στην αποφυγή καταστροφών είναι η πρόληψη. Κάτι τέτοιο δεν υπάρχει. Δεν υπάρχουν στα δάση της περιοχής αντιπυρικές ζώνες .Μια και μοναδική αυτή στην νότια πλευρά του Ελατιά που επί δεκαετίες παραμένει ασυντήρητη και σχεδόν έχει εξαφανιστεί.
Οι δρόμοι προσπέλασης είναι απαραίτητοι για την εύκολη πρόσβαση των πυροσβεστικών οχημάτων αλλά και την διαφυγή σε περίπτωση φωτιάς.
Η αποψίλωση ξηρών χόρτων ,απομάκρυνση ξερών δένδρων και ο καθαρισμός από σκουπίδια είναι επίσης βασικός παράγων στην πυροπροστασία των δασών.
Η ύπαρξη ή απουσία υποδομών πυροπροστασίας στην περιοχή συνήθως αποδεικνύεται καθοριστικής σημασίας. Για παράδειγμα, η ύπαρξη πυροσβεστικών κρουνών στην περιοχή αποτελεί ιδιαίτερη διευκόλυνση στο έργο της κατάσβεσης ενώ απεναντίας η ύπαρξη καλωδίων π.χ. ηλεκτρικού ρεύματος (υψηλής τάσης, τροφοδοσίας κατοικίας ή μεταφοράς) ενδέχεται να αποτελέσει αρνητικό παράγοντα κατά την καταστολή της πυρκαγιάς, δυσκολεύοντας την πτήση αεροσκαφών και τη ρίψη νερού από τα επίγεια μέσα.
Περικοπές
Οι περικοπές που έχουν γίνει στον τομέα της Πολιτικής προστασίας σε εξοπλισμό και στελεχιακό δυναμικό ανέρχεται στα 34 εκατ. Ευρώ.
Δεν έχουν αγοραστεί αεροπλάνα ούτε και ελικόπτερα. Όσο για τους πυροσβέστες μειώθηκαν από 12.000 σε 8.000.Ενώ παράλληλα μειώθηκαν και τα κονδύλια για την εκπαίδευση.
Σχέδια Έκτακτης Ανάγκης
Στη χώρα μας υπάρχουν πάντα ακραίες καταστάσεις, πυρκαγιές, σεισμοί, πλημύρες. Για τέτοιε περιπτώσεις θα πρέπει να εκπονούνται και να εφαρμόζονται σχέδια αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών. Τα σχέδια αυτά είναι υποχρεωμένοι να τα εκπονούν η Περιφέρεια, η Γενική Γραμματεία Προστασίας του Πολίτη, ο Δήμος, η Αστυνομία και φυσικά η Πυροσβεστική.
Από το αποτέλεσμα φαίνεται ότι τέτοιο σχέδιο για την Κινέττα δεν υπήρχε η δεν εφαρμόστηκε.
Η φωτιά ξεκίνησε σε μια δασική περιοχή στους πρόποδες των Γερανείων, μπήκε στον αστικό ιστό της Κινέττας και τελικά έφτασε στη θάλασσα.
Είναι γνωστό ,σε όσους γνωρίζουν την περιοχή, ότι η φωτιά θα περνούσε μόνο από δύο σημεία. Το «Μπαλαλάι» και την Βουλιαγμένη γιατί και οι δυο περιοχές είναι συνέχιση του δάσους. Δεν αντιμετωπίστηκε όμως έγκαιρα και προ πάντων συντονισμένα. Δεν είναι δυνατόν να περνά η φωτιά δίπλα από βενζινάδικα και να κατακαίει τους πυλώνες της ΔΕΗ στην παλιά εθνική οδό. Αποτέλεσμα να μείνει η περιοχή χωρίς ρεύμα και να μην λειτουργούν οι αντλίες και τα πιεστικά που ήταν χρήσιμα στην κατάσβεση της φωτιάς σε κατοικίες.
Για την συγκεκριμένη καταστροφική πυρκαγιά οι πυροσβέστες ,οι πιλότοι ,οι αστυνομικοί έκαναν το καθήκον τους. Όμως φάνηκε ότι δεν υπήρχε συντονισμός και προ πάντων δεν υπήρχε σχέδιο.
Τελείως απούσα η δασική υπηρεσία που έτσι κι αλλιώς την έχουν στο περιθώριο.
Βεβαίως μεγάλες ευθύνες έχουν και οι πολίτες με την νοοτροπία τους. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχει ένα πυροσβεστικό έξω από κάθε σπίτι. Πρέπει οι ίδιοι να φροντίζουν την περιουσία τους, να ξεχορταριάζουν ,να χρησιμοποιούν αντιπυρικά υλικά για την δόμηση και να έχουν οι ίδιοι καταστρώσει σχέδιο διαφυγής, ιδιαίτερα αυτοί που ζουν μέσα στα δάση.
Ένα τελευταίο ,πολύ βασικό ,είναι η έλλειψη ετοιμότητας. Όλοι γνωρίζαμε και είχαμε ακούσει ότι την Δευτέρα στην Αττική θα ίσχυε υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς.
Όφειλαν οι αρμόδιοι να είναι προετοιμασμένοι. Η πυροσβεστική ενισχυμένη με δυνάμεις από άλλες περιοχές και οι κάτοικοι σε επιφυλακή.
Κώστας Μπερδελής
Μηχανολόγος – Μηχανικός
