«Επιχείρηση Σκούπα» στα ταμειακά των δήμων

Εντολή στους κρατικούς φορείς να διαθέσουν στην κυβέρνηση και την τελευταία ικμάδα ρευστότητος που τυχόν τους έχει απομείνει, δίνει το υπουργείο Οικονομικών. Καθώς η χώρα παραμένει ουσιαστικά αποκλεισμένη από τις αγορές, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κύριος Γιώργος Χουλιαράκης υπέγραψε την απόφαση με την οποία θα η κυβέρνηση θα «σαρώσει» κάθε ευρώ από την ρευστότητα των κρατικών φορέων. Η απόφαση προβλέπει «καρατόμηση» των διοικήσεων που δεν συμμορφώνονται. Στον αντίποδα, νομοθετώντας την «υποχρεωτική κατάθεση διαθεσίμων» των οργανισμών του δημοσίου στην ΤτΕ, το υπουργείο Οικονομικών προφυλάσσει τις διοικήσεις από ευθύνες για ενδεχόμενη «απιστία».

Η εντολή είναι σαφής: «Οι Φορείς της Γενικής Κυβέρνησης ανοίγουν υποχρεωτικά λογαριασμό ταμειακής διαχείρισης στην Τράπεζα της Ελλάδος εντός 30 ημερών από τη δημοσίευση της παρούσας», προκειμένου να μεταφέρουν τα ταμειακά τους διαθέσιμα στην Τράπεζα της Ελλάδας, κρατώντας σε τραπεζικούς λογαριασμούς μόνο όσα τους είναι απολύτως αναγκαία για τις τρέχουσες συναλλαγές τους.

Ποιες είναι οι …τρέχουσες ανάγκες; Οι φορείς θα κινούνται με ορίζοντα δεκαπενθημέρου! Με βάση την απόφαση, το μέγιστο όριο ρευστότητας που οι Φορείς επιτρέπεται να διατηρούν σε λογαριασμούς σε πιστωτικά ιδρύματα εκτός Τράπεζας της Ελλάδας, υπολογίζεται σε καθημερινή βάση και ισούται με τις εκτιμώμενες καθαρές ταμειακές ανάγκες του Φορέα (εισπράξεις μείον πληρωμές) για το επόμενο δεκαπενθήμερο. Το δεκαπενθήμερο νοείται σε ημερολογιακούς όρους.

Σε περίπτωση που από τα στοιχεία του Φορέα προκύπτει συστηματική υπέρβαση του μέγιστου ορίου ρευστότητας, ενημερώνεται σχετικά το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για όλα τα διαθέσιμα στοιχεία που αφορούν στον συγκεκριμένο Φορέα. Στη συνέχεια, το υπουργείο Οικονομικών θα καθορίζει το ίδιο ένα χρονοδιάγραμμα μεταφοράς πλεοναζόντων ταμειακών διαθεσίμων του Φορέα στην Τράπεζα της Ελλάδος, το οποίο θα αποστέλλεται στον Φορέα, προκειμένου να συμμορφωθεί. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του Φορέα με το αρχικό ή το αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα μεταφοράς πλεοναζόντων ταμειακών διαθεσίμων, το ΓΛΚ θα επιβάλλει κυρώσεις, οι οποίες είναι:

1. καθαίρεση των μελών του Δ.Σ. του φορέα, των εκτελεστικών του οργάνων και του Προϊσταμένου Οικονομικών Υπηρεσιών

2. μείωση του ύψους της ετήσιας επιχορήγησης του φορέα από τον Τακτικό Προϋπολογισμό

Από 1ης Μαρτίου και εφεξής, οι επιχορηγήσεις του Τακτικού Προϋπολογισμού α καταβάλλονται υποχρεωτικά σε πίστωση του λογαριασμού ταμειακής διαχείρισης που τηρούν οι Φορείς στην Τράπεζα της Ελλάδος. Αιτήματα για τη καταβολή επιχορηγήσεων σε άλλες τράπεζες ή άλλους λογαριασμούς των Φορέων δεν θα γίνονται δεκτά.

600 δισ. ανακύκλωση χρέους κάθε χρόνο!

Από τον Απρίλιο του 2015 (με τον ν.4323) μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2018, οι κρατικοί φορείς υποχρεώθηκαν, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης ή διαδικασίας, να καταθέσουν τα ταμειακά τους διαθέσιμα και να μεταφέρουν τα κεφάλαια των προθεσμιακών τους καταθέσεων, συνολικού ύψους 36 δισ. ευρώ, σε λογαριασμούς ταμειακής διαχείρισης στην Τράπεζα της Ελλάδος, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες του βραχυπρόθεσμου εσωτερικού δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου.

Οι θεσμοί είχαν θέσει όρια στις συμφωνίες επαναγοράς, για να μην «ξεχειλώσει» ακόμα περισσότερο το «κρυφό» εσωτερικό χρέος. Η πρακτική αυτή κοστίζει πανάκριβα στο δημόσιο, με επιτόκια που για το 2018 έφτασαν στο 3,2%. Το κόστος για δανεισμό μερικών ημερών ή εβδομάδων είναι τριπλάσιο σε σχέση με αντίστοιχο κόστος για το δημόσιο το 2014 (1,0%) ή και υπερδιπλάσιο ακόμα σε σχέση με το κόστος αν δανειζόταν πχ με εξάμηνα έντοκα γραμμάτια (1,4%). Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση επέλεξε να αφήσει αδιάθετα περίπου 20 δισ. ευρώ από τα «φθηνά δάνεια» των 80 δισ. ευρώ τα οποία έλαβε η χώρα το 2015 από τον ESM, με επιτόκιο περίπου 1,5%.

Ακόμη χειρότερα, με τέτοιες βραχυχρόνιες πράξεις δανεισμού επαναγορές (repos , έντοκα γραμμάτια κλπ) το δημόσιο άντλησε εφέτος ρευστότητα («πιστωτικά έσοδα» όπως εμφανίζονται στον Κρατικό Προϋπολογισμό) ύψους 602,991 δισεκατομμυρίων ευρώ! Το 2017 μάλιστα, σύμφωνα με την Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, είχε ανακυκλώσει το αστρονομικό ποσόν των 662,349 δισ. ευρώ, ή 99,294 δισ. ευρώ επιπλέον από όσα είχαν προϋπολογιστεί.
Αν και τα «πιστωτικά έσοδα» δεν είναι πραγματικά έσοδα αλλά ανακύκλωση χρήματος, τα ποσά αυτά αποδεικνύουν δύο κυρίως στοιχεία:

1ον) εξαντλητική μόχλευση της ρευστότητας των φορέων του δημοσίου ελλείψει εξωτερικού δανεισμού: μέχρι το 2009 που η χώρα δανειζόταν ακόμα από τις αγορές, τα «πιστωτικά έσοδα» αυτά δεν ξεπερνούσαν ποτέ τα 100 δισ. ευρώ, δηλαδή ήταν λιγότερα και από την υπέρβαση που σημειώθηκε το 2017.

2ον) το υψηλό επιτόκιο δανεισμού 3,2% συνιστά έμμεση «αιμοδότηση» των κρατικών φορέων, πέραν του προϋπολογισμού. Αλλά προέρχεται από το ίδιο το Κράτος και όχι από την αγορά ή τις τράπεζες (ως τόκοι καταθέσεων ή άλλες επενδύσεις). Έτσι τα 40 και πλέον δισ. ευρώ που θέλει να σωρεύσει το Κράτος θα λείψουν από τις καταθέσεις στις εμπορικές τράπεζες ή άλλες πιο παραγωγικές δραστηριότητες.